Hoe wordt de hoogte van de rente bepaald?

De rente speelt een belangrijke rol in onze economie. Zaken als hypotheken, spaargeld, leningen en investeringen hangen allemaal samen met de rente. Het is dan ook niet voor niets dat je regelmatig in het nieuws hoort dat de rente verhoogd of verlaagd wordt.

Maar hoe wordt de hoogte van de rente bepaald? En wat is rente eigenlijk precies? In dit artikel leggen we uit wat rente is, wie die bepaalt en waarom de rente soms stijgt of daalt. Ook geven we tips om slim om te gaan met renteschommelingen.

Wat is rente en waarom is het belangrijk?

Rente is een vergoeding die je betaalt over het lenen van geld, of ontvangt wanneer je geld uitleent. Het is een belangrijk onderdeel binnen de financiële wereld. Voor banken vormt rente een middel om risico’s af te dekken en winst te maken.

De hoogte van de rente heeft brede gevolgen:

• Hoge rente: Lenen wordt duurder, wat leningen en investeringen kan remmen, terwijl spaarders meer rendement ontvangen.
• Lage rente: Lenen wordt aantrekkelijker, wat investeringen en economische groei kan stimuleren, maar spaarders ontvangen minder rente op hun spaargeld.

Wie bepaalt de hoogte van de rente?

De hoogte van de rente wordt in de eerste plaats bepaald door de markt. Als er veel spaargeld is, dan wordt lenen goedkoper en is de rente laag. Als er meer vraag is naar leningen dan er spaargeld beschikbaar is, dan is de rente hoog.

Naast de marktwerking hebben ook banken invloed op de rente. In Europa is dit de ECB (Europese Centrale Bank) en in de Verenigde Staten is dit het Federal Reserve System. Deze banken bepalen de rente die betaald moet worden over het lenen van geld.

Er zijn daarnaast veel factoren die invloed hebben op de hoogte van de rente. Zo spelen marktverwachtingen, inflatie en rentewijzigingen van andere centrale banken ook een rol bij het bepalen van de rente.

De Europese Centrale Bank (ECB)

De ECB bepaalt de rentetarieven in het EURO-gebied. De rente wordt gebruikt om inflatie te reguleren. De ECB streeft naar een inflatie van rond de 2% omdat dit gezien wordt als ideale inflatie voor een gezonde economische groei.

In totaal worden er door de ECB drie rentepercentages vastgesteld:

1. Basisherfinancieringsrente: Dit is de rente waartegen banken voor de duur van één week geld kunnen lenen van de centrale bank.
2. Marginale beleggingsrente: Dit is de rente waartegen banken voor de duur van één dag geld kunnen lenen van de centrale bank. Deze rente is altijd hóger dan de basisrente en geldt als de bovengrens voor de basisrente.
3. Depositorente: Dit is de rente waartegen banken geld kunnen uitlenen aan de centrale bank. Ook dit kan slechts voor één dag. Deze rente ligt altijd onder de basisrente.

Wereldmarkt

Naast de rente in het Euro-gebied geldt er ook een rente op de wereldmarkt. De rente op de wereldmarkt wordt niet bepaald door één organisatie zoals in Europa de ECB dat doet. De rente op de wereldmarkt wordt vastgesteld door de markt zelf. Hoe meer spaargeld er beschikbaar is, hoe goedkoper het lenen van geld is. Is er weinig spaargeld, dan wordt geld lenen duurder en stijgt de rente.

Er zijn verschillende zaken die van invloed zijn op de rente van de wereldmarkt:

1. Rentewijzigingen van belangrijke centrale banken.
   Rentewijzigingen van centrale banken zijn ook van invloed op de rente van de wereldmarkt. Denk aan de ECB (Europa), de Federal Reserve (VS) of de Bank of Japan (Japan). Als bijvoorbeeld de ECB de rente verhoogd zullen investeerders sneller staatsobligaties van Europese landen kopen.
2. Inflatie en economische groei.
   Als de inflatie van een land te snel stijgt wordt vaak de rente verhoogd door de centrale bank. Een lage inflatie leidt juist vaak tot renteverlagingen om zo de economie te stimuleren.
3. Internationale kapitaalmarkten.
   Als de ECB de rente verhoogt, dan wordt het aantrekkelijker om Europese obligaties te kopen. Internationale beleggers zullen dan sneller hun geld in Europese obligaties investeren, wat weer een negatief effect kan hebben op andere markten zoals Azië en de Verenigde Staten.
4. Handelsconflicten en oorlogen
   Ook internationale conflicten zijn van invloed op de rente. Door bijvoorbeeld een handelsconflict wordt een financiële markt instabieler. Bij verhoogde risico’s mijden beleggers die landen en kiezen eerder voor stabielere investeringen.
5. Valutamarkten
   Valutamarkten hebben indirect invloed op de rente. Een dalende euro maakt Europese investeringen goedkoper voor buitenlandse beleggers, wat de vraag naar bijvoorbeeld obligaties kan verhogen. Hierdoor kan de rente dalen, omdat beleggers genoegen nemen met een lager rendement dankzij de wisselkoerswinst. Tegelijk speelt valutarisico een rol: als de euro verder zou dalen, kunnen investeerders juist een hogere rente eisen als compensatie.

Kortlopende en langlopende rente: Wat is het verschil?

De rente die je betaalt over een product is niet altijd hetzelfde. Er is een belangrijk verschil tussen kortlopende rentes en langlopende rentes. De hoogte van de korte- of langlopende rente wordt onder andere bepaald door de looptijd.

Kortlopende rente

Een kortlopende rente wordt vaak gehanteerd op spaarrekeningen of persoonlijke leningen met een korte looptijd. Deze korte rente wordt gerekend op financiële producten met een looptijd tot een jaar.

De rente op leningen met een korte duur is vaak lager dan die van een langlopende lening. Dit komt doordat het risico voor banken kleiner is dan bij een langlopende lening.

Een kortlopende lening heeft een directe relatie met het rentebeleid van de Europese Centrale Bank. Als de ECB de rente verhoogt of verlaagt zullen kortlopende rentes vrijwel meteen aangepast worden.

Langlopende rente

Langlopende rentes worden gebruikt voor bijvoorbeeld verhuurhypotheken, bedrijfsfinancieringen of staatsobligaties. Langlopende rentes worden gerekend voor leningen van meer dan een jaar.

Langlopende rentes worden bepaald aan de hand van verwachtingen. Zo wordt er onder andere rekening gehouden met economische groei, marktschommelingen en inflatie. In tegenstelling tot kortlopende rentes speelt dit bij een langlopende rente een veel grotere rol.

Verschil tussen kortlopende en langlopende rente

Het belangrijkste verschil tussen kortlopende en langlopende rentes is de hoogte van de rente. Kortlopende rentes zijn meestal lager dan langlopende rentes. Kortlopende rentes zijn veel flexibeler dan langlopende rentes. Een kortlopende rente reageert dan ook veel sneller op veranderingen in de markt. Langlopende rentes hangen veel meer samen met verwachtingen en economische trends.

Soortlening	Lengte lening	Gebruikt voor	Hoogte rente
Kortlopende lening	Minder dan 1 jaar	– Spaarrekeningen – Persoonlijke leningen – Kortlopende financieringen	(vaak) lager
Langlopende lening	Meer dan 1 jaar	– Hypotheken – Bedrijfsleningen – Pensioenfondsen – Verzekeringen – Staatsobligaties	(vaak) hoger

Wat betekent het als de rente daalt of stijgt?

Als de rente daalt, wordt het voor consumenten en bedrijven goedkoper om geld te lenen. Dit maakt het aantrekkelijker om te lenen voor bijvoorbeeld het kopen van een huis of het uitbreiden van een bedrijf, wat de economische activiteit bevordert. Door de lagere rente kiezen veel mensen er ook voor om hun spaargeld niet op een spaarrekening te laten staan, maar in plaats daarvan te investeren in bijvoorbeeld aandelen of vastgoed, waar mogelijk een hoger rendement te behalen is.

Aan de andere kant, als de rente stijgt, wordt lenen duurder. Dit betekent dat consumenten en bedrijven minder snel geneigd zijn om geld te lenen voor bijvoorbeeld een nieuwe woning of bedrijfsinvesteringen. Als gevolg hiervan kan de economische groei afnemen, omdat er minder geld wordt geïnvesteerd in consumptie en bedrijfsuitbreidingen. Ook kunnen mensen ervoor kiezen om meer geld te sparen, omdat de rente op spaargelden aantrekkelijker wordt.

Waarom dalen rentes van vastgoedfinancieringen niet meteen?

Wanneer de Europese Centrale Bank (ECB) de rente verlaagt, betekent dit niet automatisch dat de rentes op financieringen meteen dalen. Banken en andere financiële instellingen baseren hun rentetarieven niet alleen op het rentebeleid van de ECB, maar houden rekening met meerdere factoren zoals hun eigen kosten, de risico’s die ze lopen, en marktverwachtingen. Hoewel de marktrente een belangrijke indicator is, zijn banken niet verplicht om rentewijzigingen direct door te voeren naar hun klanttarieven.

Daarnaast kan de rente snel stijgen of dalen, en om risico’s te beperken, willen banken vaak een buffer opbouwen. Ze passen hun tarieven niet altijd onmiddellijk aan uit voorzorg voor eventuele toekomstige rentestijgingen. Ook de concurrentie tussen banken speelt een rol. Sommige banken wachten eerst af hoe de markt reageert voordat ze hun tarieven aanpassen. Dit betekent dat een renteverlaging door de ECB niet altijd onmiddellijk doorwerkt in de tarieven voor verhuurhypotheken, persoonlijke leningen en bedrijfsfinancieringen.

Tips om slim om te gaan met rentes

Als vastgoedbelegger wil jij natuurlijk slim omgaan met rentes. Je wilt niet te veel betalen voor je vastgoedfinanciering en daardoor je rendement optimaliseren. Hieronder geven we vijf tips om slim om te gaan met rentes:

1. Vergelijk aanbieders: Kies niet de eerste de beste financiering of spaarrekening. Door te vergelijken kun je aanzienlijk besparen of meer rendement behalen. Wij, van Financieren.nl, helpen je graag om de rentes van verhuurhypotheken te vergelijken.
2. Overweeg vaste of variabele rente: Bij leningen zoals hypotheken kun je kiezen tussen een vaste rente (zekerheid) en een variabele rente (flexibiliteit). Kies wat het beste bij jouw situatie past of laat je door een expert informeren.
3. Houd rekening met toekomstige veranderingen: Denk aan de toekomst. Door vooruit te kijken kun je inspelen op de markt, tegelijkertijd kunnen er altijd onverwachte zaken optreden in de wereldeconomie. Houd hierbij ook rekening met eventuele persoonlijke veranderingen.
4. Los schulden (gedeeltelijk) af: Door af te lossen op leningen, kom je in lagere risicoklasses en betaal je vaak minder rente. Hierdoor bespaar je kosten op de lange termijn.
5. Investeer slim: De spaarrente is vaak lager dan de inflatie. Gebruik een deel van je spaargeld om te investeren in beleggingen met een hoger rendement als de spaarrente laag is.